‘Als je de mahalla begrijpt, snap je onze positie als christenen beter.’ Toen dat tegen een TWR-medewerker werd gezegd, tijdens een reis door Oezbekistan, zag ze dit artikel voor zich.
Als je kilometers maakt door dit land – en dat doe je al snel want het is ruim tien keer zo groot als Nederland – dan zie je regelmatig een grote poort bij een van de toegangswegen tot een woonwijk. Waarom staat die poort er?
Symbolisch
‘Zo’n poort staat symbool voor de mahalla en dat is meer dan de woonwijk.’ Mijn Oezbeekse reisgenoot en coördinator van TWR Oezbekistan gaat er goed rechtop voor zitten achter het stuur, tijdens een urenlange autorit. ‘De mahalla heeft een leider en is bepalend voor je dagelijkse leven. Als die leider je goedgezind is en de buren niet over je klagen, zit het wel goed. Maar als er bijvoorbeeld gezegd wordt dat je een afvallige bent, en de imam windt zich op, dan heb je de poppen aan het dansen. Ik mag niet klagen over de mahalla waar ik woon want onze buren zijn ons welgezind. Ze denken trouwens dat ik in de ICT werk. Maar ik ga je voorstellen aan een man die alles kwijtraakte door de mahalla.’
Communistisch
Voordat we hem ontmoeten, nemen we een korte duik in de geschiedenis. De middeleeuwse mahalla, een hechte traditionele gemeenschap, kreeg tijdens het communisme nieuw leven ingeblazen. De Sovjets dachten er niet aan zo’n fijnmazig controlesysteem te ontbinden. Inmiddels zijn de Centraal-Aziatische landen postcommunistisch en wat betreft Oezbekistan is er van overheidswege iets meer vrijheid. Maar de mahalla blijft belangrijk. Op z’n best pleit je bij de mahalla-leider met succes voor een nieuwe bushalte, of schiet iedereen te hulp bij nood. Maar op z’n slechtst kost het (bijna) je leven.
Als je christen wordt
Hoe dat kan, horen we van Akmal, een vijftiger met een stevige handdruk en twee gouden tanden. Met gevoel voor humor begint hij: ‘Ik werd christen op 27 november 2018 om 9 uur in de ochtend en om 9 uur in de avond zat ik op het politiebureau. Na thuiskomst hoorden mijn gezinsleden dat ik Christus had gevonden, en zij hebben daarna allemaal Christus aanvaard. Ze zagen de verandering in mijn leven. In die tijd nam de politie onze telefoons in beslag, dus dat beperkte ons. Toen ik voor het eerst thuiskwam met een radio met SD-kaartje van TWR, gingen we luisteren. Mijn gezin en moeder zeiden: “Als die God jouw leven in een dag veranderde, zullen wij ook in Hem geloven.” Want ze kenden mij als iemand die soms drugs gebruikte en erg boos kon zijn.’
Begraafplaats
Tot zover gaat het goed. Ze wonen ver bij een kerk vandaan ‘maar de radio was onze dominee’. Maar als Akmals tante overlijdt en blijkt dat zij ook christen werd, is de mahalla in rep en roer. Voor een ex-moslima is geen plek op de begraafplaats. Akmal wordt erop aangesproken. Als hij terugkeert naar de islam dan valt er wel een mouw te passen aan de begrafenis van zijn tante. ‘Ze kwamen om me heen staan in mijn eigen huis. Ze probeerden me terug te halen naar de islam, maar ik deelde het Evangelie met hen. Ik vertelde over Adam en hoe de zonde de wereld in kwam. En over Jezus, Zijn leven en hoe Hij onze zonde wegnam. Zij vroegen: “Had Jezus geen vader?” Ik voelde vrede in mijn hart toen ik met ze sprak. Ik zei: “Jullie hebben ouders. Zij zijn wie jij bent. Jezus heeft ook een Vader:
de Hemelse Vader. Jezus kwam van het licht van God.” Hierna verlieten ze mijn huis. Ze zeiden: “De lucht is vervuild hier. Hij is omgekocht of de christenen hebben hem gehersenspoeld”.’ Zodoende wordt de tante begraven op een Russisch-orthodoxe begraafplaats. Dat is een schande voor elke Oezbeek. ‘Dus niemand van de mahalla kwam, ook niet om haar man en kinderen te condoleren.’
Dan hoort Akmal dat men naar zijn huis wil komen om hem definitief het zwijgen op te leggen en alles kort en klein te slaan. De meute komt inderdaad, nadat Akmal en zijn gezin gevlucht zijn. Ze maken alles kapot: het huis, de broeikas en de moestuin. Boven de mahalla uit Dat Akmal elders een nieuw begin maakt, komt door de evangelist die hem eerder met het Evangelie had bereikt en voor SD-kaartjes had gezorgd. Hij maakt het mogelijk dat Akmalnaar een Bijbelschool gaat en zorgt voor een huurwoning. Nu woont de familie in een niet-vijandige mahalla. Maar hun geboortegrond en al hun bezit zijn ze kwijt. Is het geloof dit grote offer waard? Akmal kijkt verbaasd. ‘Natuurlijk. Eindelijk vond ik de waarheid! Hoe kan ik dat verloochenen? Ik wil Christus juist meer dienen.’
TWR maakt in Oezbekistan gebruik van onder andere:
• Middengolfzender
• Website in regiotalen
• App voor smartphones
• SD-kaarten die in radio’s gaan
• Telegram, YouTube en andere sociale mediaplatforms
Help mee! Steun TWR bij het laten klinken van het Evangelie in Centraal-Azië.
Iedere donatie is van waarde. Stort uw gift o.v.v. Bijzondere verhalen 2 op:
IBAN NL75 INGB 0000 7723 42. Of geef direct online via het geefblok op deze pagina.
Wilt u ook helpen? Steun dit project
De wereldwijde verspreiding van het Evangelie door TWR wordt volledig gefinancierd met giften. Uw donatie is dan ook zeer welkom!
